Karty charakterystyki do identyfikowania niebezpiecznych substancji chemicznych
Zarządzanie niebezpieczeństwem przy korzystaniu z różnych substancji chemicznych staje się o wiele łatwiejsze dzięki kartom charakterystyki. Z jednej strony ich posiadanie w dowolnym zakładzie pracy w którym korzysta się z różnego rodzaju chemikaliów jest obowiązkiem prawnym. Z drugiej - korzystanie z nich pozwala na znacznie skuteczniejszą pracę z takimi substancjami oraz eliminowanie wielu związanych z tym niebezpieczeństw.W poniższym tekście przedstawiono wszystkie podstawowe informacje dotyczące prawidłowego korzystania z kard charakterystyki. Dotyczą one wszystkich potencjalnych zagrożeń fizycznych dla osób które na co dzień mają kontakt z substancjami chemicznymi.
Drogi narażenia
Większość chemikaliów może stworzyć poważne zagrożenie dla zdrowia lub życia człowieka po przedostaniu się do jego organizmu. Substancje mogą wnikać do organizmu różnymi drogami, w zależności między innymi od swojego stanu skupienia. Karty charakterystyki wymieniają najważniejsze drogi narażenia, którymi substancje mogą dostać się do organizmu człowieka. W przypadku substancji gazowych jest to wdychanie. Przy substancjach płynnych mogą to być oczy czy usta; często groźny jest również kontakt substancji ze skórą. Po przedostaniu się do organizmu w jakiejkolwiek postaci chemikalia trafiają do krwiobiegu i zaczynają atakować organy wewnętrzne.
Możliwe skutki zdrowotne
Karty charakterystyki opisują również konkretne konsekwencje zdrowotne, jakie może spowodować dostanie się chemikaliów do organizmu. Także w tym przypadku wszystko zależy od konkretnej substancji i jej postaci.W przypadku substancji gazowych najczęściej dochodzi do zatrucia lub silnego podrażnienia dróg oddechowych. Niektóre chemikalia powodują też gromadzenie się płynu w płucach.W kartach charakterystyki opisane są również inne części ciała, które są szczególnie narażone na szkodliwe działanie danej substancji.
Poziom narażenia
Istnieje szereg czynników które decydują o stopniu zagrożenia wynikającym z pracy z daną substancją chemiczną. Podstawowym z nich jest czas, w jakim pracownik jest codziennie wystawiony na działanie konkretnych chemikaliów. Należy tu uwzględnić każdy kontakt z substancjami - na przykład w przypadku osób sprzątających, które mają ciągłą styczność z detergentami.Wraz z czasem kontaktu z substancją należy zmierzyć średnią dawkę, na działanie której wystawiony jest pracownik. W podanym powyżej przykładzie osoby sprzątającej może okazać się, że chemikalia przez nią używane są mocno rozcieńczone, co znacznie zmniejsza ich szkodliwość. Z drugiej strony w wielu zakładach pracy stosuje się chemikalia o bardzo silnym stężeniu. W takim przypadku bezpieczny czas kontaktu z nimi będzie oczywiście znacznie krótszy. Wiele zależy też od konkretnych warunków - na przykład, czy pomieszczenie w którym pracuje się z chemikaliami posiada odpowiednią wentylację.Istotną kwestią jest również to, z jakimi innymi substancjami mają kontakt konkretne chemikalia. W niektórych przypadkach może to wywołać groźne dla osób w otoczeniu reakcje. Zawsze należy sprawdzić dotyczące tego informacje w karcie charakterystyki. W przeciwnym wypadku stosowanie obok siebie dwóch substancji może być śmiertelnie niebezpieczne.W wielu krajach stosowane są specjalne normy określające dopuszczalny poziom zagrożenia substancjami chemicznymi. Na normy te wpływają wszystkie wymienione wyżej czynniki, takie jak czas kontaktu z substancją czy ich stężenie. Również takie informacje powinny być zawarte w karcie charakterystyki, są one bowiem niezbędne do bezpiecznej pracy z danymi chemikaliami.
